vrijdag 8 april

Vandaag weer een nieuwe dag! Na een warme benauwde nacht begon de dag met allerlei maagrommelingen…we zouden toch niet?? En ja hoor, bij het ontbijt werd Cees overvallen door een acute aanval van Bronchitis Trousera (oftewel broekhoest). Het toilet werd net niet gehaald, gelukkig bleef de schade beperkt. Ook Jannette voelde zich wat opgeblazen en niet lekker. Het plan was dat Cees vandaag naar het kliniekje zou gaan om te gaan kijken op de Operatiekamer. Na een pilletje tegen de diaree, een maandverband en een noodpakket bestaand uit ondergoed en toiletpapier, is Cees toch maar vertrokken. De reis met de Boda-Boda verliep prima. Onderweg passeerde nog een open vrachtwagen volgeladen met luid zingende schoolkinderen in uniform. Ze zongen de sterren van de hemel. Trouwens nooit geweten dat er zoveel kinderen op een vrachtwagen konden.
In het ziekenhuis werd ik gelijk door de Nurse van de receptie naar de operatiekamer gebracht waar dr John al stond te wachten. Dr. John is een orthopeed die 3 dagen in Soroti en 2 dagen in het ziekenhuis te Kumi werkt. Samen met een andere dr. John, een anesthesioloog, rijden ze dagelijks heen en weer. Dit bij gebrek aan dokters. Ook hier gold weer: iets is beter dan niets. Kennis gemaakt met de andere zusters op de Ok: Claire en Rose. Ik had wat instrumentarium meegenomen in de koffer zover het gewicht dit toeliet. Zij waren hier ontzettend blij mee en het werd geshowd aan iedereen (bedankt ziekenhuis in Nederland!!). vervolgens werd ik in een pak gehesen, slippers werden aangemeten en toen mocht ik de OK op. Een cultuurschok volgde. Denkend aan de inspectie in Nederland met allerlei goedbedoelde en onderbouwde regels begreep ik al gauw dat ik dat allemaal maar snel moest vergeten en weer terug moest naar de basis: help de patiënt zoveel mogelijk in deze omstandigheden. Het is hier roeien met de heel erg korte riemen die er zijn. Bijvoorbeeld in Nederland werd een operatiepatiënt gepoetst met Jodium of Chloorhexidine. De discussie wordt daar nog gevoerd over de voordelen van het ene tegenover het andere middel. Deze discussie blijkt hier overbodig; de vraag is ‘wat hebben we vandaag?’. Zo werd er hier gepoetst met een paars goedje wat brandstof voor kooktoestellen bleek te zijn, een soort spiritus dus. Hierin zat 70% alcohol en dat werkte ook goed! Ook de bewaking van de patiënt tijdens de ingreep vond plaats met een simpele maar effectieve werkwijze: een verlengde stethoscoop werd op de borst van de patiënt geplakt. Zo kon de anesthesioloog de patiënt constant in de gaten houden en aan het hoofdeinde toch heen en weer lopen. Niks geen bloeddruk of saturatie, zelfs zuurstof was niet aanwezig. De ingrepen bestonden uit oude fracturen die door middel van schroeven en platen weer gereponeerd en gefixeerd werden. Maar ook hier gold weer: iets is beter dan niets! Een humerusfractuur van 10 weken oud, bij een kind van 6 jaar, werd vastgezet met 4.5 mm schroeven en platen( voor de kenners: groot fragment A.O.). Maar het werkt wel. De grootste frustratie bij dr. John was dan ook het gebrek aan materiaal en apparatuur. Het valt ook niet mee om met een handboor waarin een stompe boor zat gaten te boren voor de schroeven. Zijn liefste wens was dan ook een accuboormachine. Hij had hiermee gewerkt in Zuid-Afrika tijdens zijn opleiding.
Tussen de operaties door werd er ook nog spreekuur gehouden door de orthopeed op de gang. De enige buffer tussen de OK en de rest van het kliniekje bestond uit een gordijn en streep op de grond. Dit werd echter wel door iedereen gerespecteerd. Aan het eind van de middag was er nog een acute patiënt: een man die de vorige avond was aangereden door een Boda-Boda en daarbij zijn onderbeen had gebroken. Achter op de fiets (!) was hij vervoerd naar het kliniekje, met zijn been provisorisch gespalkt met behulp van stukken karton en een omslagdoek. De foto wees uit dat het een fractuur was die wonderlijk genoeg goed stond. Op de OK werd het been uitgepakt om te kijken of er een huidperforatie was geweest. Gelukkig bleek dit niet zo te zijn en kon het hele been worden ingegipst (raar wordt eigenlijk). Dr. John vertelde dat het gevaar van een gestoorde wondgenezing in deze regio altijd op de loer lag gezien het tekort aan goed eiwitrijk voedsel. Zogenaamde pseudoarthroses komen zeer vaak voor, hierdoor zijn er weer mensen die niet kunnen werken en gehandicapt door het leven moeten gaan.
Om ongeveer 16.00u zat de werkdag er weer op. Eigenlijk hadden we geen lunchpauze of iets dergelijks gehad, maar ja wat moet je ook eten? Ik had nergens een bordje met personeelsrestaurant zien staan. Tot besluit van deze geweldige dag liet Dr. John, op zijn kosten, 5 flesjes cola halen. Dit was gezien de situatie een heerlijke afsluiting van deze dag. Waar je al niet blij mee kunt zijn!!! Het deed mij vreselijk veel omdat er een gevoel van saamhorigheid en voldoening was ontstaan. Na uitgebreid afscheid te hebben genomen ben ik vertrokken. De afspraak was gemaakt dat ik volgende week woensdag mee gaan helpen in het ziekenhuisje in Kumi, benieuwd wat ik daar aantref. Vol van alle belevenissen en indrukken ben ik maar lopend naar huis gegaan, in de hoop dat mijn hoofd leeg zou waaien. Helaas is dat niet gelukt maar dat kwam niet door gebrek aan wind!
Thuisgekomen trof ik Jannette heerlijk op de veranda aan met een benauwd gezichtje ook zij was inmiddels slachtoffer geworden van de broekhoest. Wat Sonja Bakker, gewoon een weekje Oeganda! Eindelijk kon ik mij ook op het kleine kamertje ontspannen?! We hebben wat rijst gekookt en dit heerlijk opgepeuzeld met suiker en kaneel. S` avonds stond weer een skype-sessie op het programma, we zaten er helemaal klaar voor! Zaklamp op ons gezicht voor de belichting tijdens de geweldige videosessie die we zouden gaan meemaken want de stroom was weer uitgevallen. Ik geloof dat we 8 seconden beeld hebben gehad! Vervolgens maar zonder beeld contact gezocht, na ongeveer 15 pogingen waarvan een aantal geslaagd hebben we toch een beetje contact gehad met de kids. Het kost wel veel bloed, zweet en ruzies maar je huwelijk wordt er wel sterker door: samen kan je alles aan!
Nog even wat gedronken, heerlijk ijswater met ananassiroop, en toen zijn we ons bed moe, lichamelijk leeg maar geestelijk vol, weer ingedoken.